Το Ευρώ πήγε σχολείο, έμεινε όμως στην ίδια τάξη.

Το ευρωπαϊκό νόμισμα αν ήταν παιδί θα πήγαινε στο νηπιαγωγείο αφού έχει κλείσει περισσότερα από έξι χρόνια ζωής. Κρίνοντας όμως από το αποτέλεσμα θα έμενε στην ίδια τάξη. Με διαγωγή κοσμία. Τα 2/3 της τάξης δεν θα το συμπαθούσαν μιας και έκανε τη ζωή τους πιο δύσκολη. Μερικοί θα αδιαφορούσαν, ενώ λίγοι θα ήταν οι ικανοποιημένοι, που είχαν πάντα τις δυνατότητες να πραγματοποιήσουν τα μεγαλεπήβολα σχέδιά τους. Όμως αυτοί είναι ελάχιστοι.
Το μεγαλύτερο ερώτημα που μας προβληματίζει είναι, σε τί τελικά μας ωφέλησε το ευρώ; Μήπως ήταν κόπος να κάνουμε συνάλλαγμα όταν και όσοι ταξιδεύαμε στο εξωτερικό; Πόσο συχνά γινόταν πια αυτό; Όμως οι αλλαγές στην καθημερινότητά μας ήταν τεράστιες. Εμπορεύματα που στο πολύ πρόσφατο παρελθόν άξιζαν λιγότερο από 100 δραχμές, τώρα πια δεν αγοράζονται ούτε με ένα ευρώ. Αν θυμηθούμε το παράδειγμα του νερού: ένα μικρό μπουκάλι νερό αγοράζονταν από το περίπτερο με 50 δραχμές ενώ τώρα κοστίζει 30 λεπτά, δηλαδή περίπου 100 δραχμές. Υπήρχαν βέβαια οι πληθωριστικές πιέσεις και η υποτίμηση. Ήταν όμως ποτέ της τάξεως του 100%; Ας λάβουμε υπόψη το παράδειγμα του ψωμιού. «Δώστε στο λαό παντεσπάνι», έλεγε η Μαρία Αντουανέτα. Εκείνη όμως είχε άγνοια. Εμείς;
Μάλιστα, χτύπημα δέχτηκαν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των εισαγωγών και των εξαγωγών. Το ακριβό ευρώ έχει γίνει τροχοπέδη στις εξαγωγικές προσπάθειες προς τρίτες χώρες. Από την άλλη, δεν ευνοήθηκε ούτε ο τουρισμός της χώρας. Η ακριβή πλέον Ελλάδα έχει να ανταγωνιστεί όλους τους τουριστικούς προορισμούς που με φθηνό νόμισμα, αποτελούν επιλογή πολλών Ευρωπαίων. Γεγονός που επιβεβαιώνεται μιας και παρά την αύξηση των αφίξεων της τάξεως του 6%-7%, τα πραγματικά έσοδα από τον τουρισμό αυξήθηκαν μόλις 2,5%.
Σημαντική παράβλεψη όπως προκύπτει μέσα από την καθημερινότητα είναι το θέμα του χαρτονομίσματος. Η χαμηλή αίσθηση του απλού πολίτη για την αξία του. Δυσκολεύεται ακόμα και σήμερα, έξι χρόνια μετά, να αντιληφθεί ο πολίτης την αξία του κέρματος. Το παραπάνω, σε συνδυασμό με τις στρογγυλοποιήσεις, που γίνανε όλες προς τα πάνω, συρρίκνωσαν το εισόδημα των Ευρωπαίων πολιτών με αποτέλεσμα να μειώσουν την αγοραστική του δύναμη. Γεγονός, που συνδέεται άμεσα με τον υπερβολικό δανεισμό των νοικοκυριών.
Το χτύπημα για τους εργαζόμενους πολλαπλό. Τα νοικοκυριά έχουν να αντιμετωπίσουν με τον ίδιο μισθό τις υπερτιμημένες πλέον ανάγκες. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται το ποσοστό των νέων που δεν μπορούν να φύγουν από το σπίτι και στα τριάντα τους να εξακολουθούν να μένουν με τους γονείς τους. Εικόνα, που δεν αντιστοιχεί σε μια κοινωνία που θέλει να καυχιέται πως οδεύει προς το μέλλον. Σε απάντηση αυτού του προβλήματος, η Ισπανική κυβέρνηση άρχισε να επιχορηγεί τους νέους που επιθυμούν να μείνουν μόνοι τους με 200 ευρώ το μήνα και θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες.
Το σημαντικότερο, όμως, και ίσως αυτό που θα έπρεπε να προβληματίζει περισσότερο τους σημερινούς ηγέτες της ΕΕ είναι η σύνδεση όλων των παραπάνω με την πολιτική κρίση που απασχολεί και θα συνεχίσει για πολύ καιρό να ταλανίζει την Ένωση. Όπως λέει και ο σοφός λαός, «σκύλος χορτάτος δεν δαγκώνει», αλλά προφανώς ο Ευρωπαϊκός λαός δεν είναι χορτάτος. Το αντίθετο, χρωστάει και το κόκαλο. Αποτέλεσμα αυτού, η πρόσφατη απόφαση των αρχηγών των κρατών για ένα νέο Ευρωπαϊκό Καταστατικό χωρίς δημοψηφίσματα. Άρα χωρίς εκπλήξεις. Αλλά με πόση αποδοχή από τους πολίτες; Εάν δεν γινόταν εξαρχής δημοψηφίσματα δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Τώρα όμως είναι σαφές πως το πισωγύρισμα οφείλεται στην αδυναμία να πεισθούν οι πολίτες, σαν να τους λέει κάποιος «σας δίνουμε τη δυνατότητα να συμφωνήσετε μαζί μας, αλλά και αν δεν συμφωνήσετε εμείς θα το κάνουμε». Να δούμε. Το ταξίδι είναι ακόμα στην αρχή, το τοπίο όμως φαίνεται πολύ θολό.

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη Μακεδονία της Κυριακής, 18/11/2007)